Ο νόμιμος κάτοχος ή κύριος κινητών αρχαίων, καθώς και ο κύριος νεότερων κινητών μνημείων που συνθέτουν ενιαίο σύνολο ή ενιαία σύνολα από καλλιτεχνική, ιστορική ή επιστημονική άποψη, μπορεί να αναγνωρίζεται ως συλλέκτης ύστερα από αίτησή του με απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού.

Οι συλλέκτες έχουν τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα των κατόχων ή κυρίων μνημείων με την επιφύλαξη συγκεκριμένων διατάξεων.

Ο αιτών αναγνωρίζεται ως συλλέκτης εφόσον
- εκτιμηθεί ο χαρακτήρας και η σημασία της συλλογής
- εγγυηθεί ο αιτών την προστασία των αντικειμένων της συλλογής, τη διασφάλιση κατάλληλων συνθηκών φύλαξης, τη διατήρηση των αντικειμένων της συλλογής και την τήρηση των λοιπών υποχρεώσεων που βαρύνουν ένα συλλέκτη.

Δεν αναγνωρίζεται ως συλλέκτης όποιος διώκεται ποινικά ή εκείνος του οποίου το επάγγελμα σχετίζεται ή σχετιζόταν με την προστασία μνημείων ή αρχαιοπώλης ή συνεργάτης προσώπων που ασκούν παρόμοια επιχείρηση.

Η απόφαση ανακαλείται αυτοδικαίως αν ο συλλέκτης καταδικασθεί αμετάκλητα για ένα από τα από το νόμο συγκεκριμένα αδικήματα. Σε αυτή τη περίπτωση τα αρχαία που βρίσκονται στην κατοχή του αναλαμβάνονται από το δημόσιο.

Επιπλέον υποχρεώσεις του Συλλέκτη
- Η τήρηση καταλόγου με πλήρη περιγραφή και φωτογραφίες αντικειμένων της συλλογής.
- Η διευκόλυνση φωτογράφησης και μελέτης των μνημείων της συλλογής τους από ειδικούς επιστήμονες στους οποίους έχει δοθεί σχετική άδεια από την υπηρεσία.
- Η διαφύλαξη της ενότητας της συλλογής. Η διάσπασή της είναι μόνο εφικτή με άδεια του Υπουργείου Πολιτισμού.

Επιπλέον δικαιώματα των συλλεκτών σε σχέση με τους απλούς κατόχους
- Η αναπαραγωγή και η διάθεση φωτογραφιών ή άλλων απεικονίσεων των μνημείων.
- Η κατασκευή εκμαγείων ή άλλων αντιγράφων και η διάθεσή τους (απαιτείται έγκριση της υπηρεσίας).
- Η παραχώρηση του δικαιώματος πρώτης δημοσίευσης κάθε πρωτοεμφανιζόμενου στην συλλογή τους αρχαίου για μία τριετία (απαιτείται ενημέρωση της υπηρεσίας).

Πριν τη μεταβίβαση του συνόλου της συλλογής στο ελληνικό δημόσιο ή σε αναγνωρισμένα μουσεία ή σε αναγνωρισμένους συλλέκτες, απαιτείται η γνωστοποίησή της στην αρμόδια υπηρεσία. Όταν πρόκειται για πώληση, απαιτείται και η γνωστοποίηση της πώλησης στην αρμόδια υπηρεσία. Μέσα σε έξι μήνες από τη γνωστοποίηση της μεταβίβασης του συνόλου της συλλογής σε μουσεία ή σε συλλέκτες, δύναται το ελληνικό δημόσιο και τα αναγνωρισμένα ελληνικά μουσεία να ασκήσουν το δικαίωμα προτίμησης.

Εάν αποβιώσει ο συλλέκτης, ο κληρονόμος του δικαιούται μέσα σε 6 μήνες από την αποδοχή της κληρονομιάς ή την πάροδο της προθεσμίας αποποίησης της να υποβάλει απαίτηση αναγνώρισης του ως συλλέκτη.